Wysokość emerytury jest jednym z najważniejszych czynników, które wpływają na jakość życia po zakończeniu aktywności zawodowej. W tym artykule wyjaśniamy, jak ZUS oblicza wysokość emerytury w Polsce i jakie czynniki mają na nią wpływ.

Wzór na obliczenie emerytury

Wysokość emerytury w Polsce obliczana jest według następującego wzoru:

E = (KP ÷ ŚDE) + (KK ÷ ŚDE)

gdzie:

  • E - wysokość emerytury
  • KP - kwota zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne zewidencjonowanych na koncie ubezpieczonego do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego przysługuje wypłata emerytury
  • KK - kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego
  • ŚDE - średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku równym wiekowi przejścia na emeryturę danego ubezpieczonego

Co to jest kapitał początkowy?

Kapitał początkowy to hipotetyczna kwota składek emerytalnych, które byłyby zgromadzone na koncie osoby ubezpieczonej, gdyby system emerytalny wprowadzony w 1999 roku funkcjonował wcześniej. Kapitał początkowy dotyczy okresów składkowych i nieskładkowych przed 1 stycznia 1999 roku.

Aby obliczyć kapitał początkowy, ZUS uwzględnia:

  • Okresy składkowe i nieskładkowe przed 1 stycznia 1999 roku
  • Podstawę wymiaru składki, czyli zarobki z wybranych lat
  • Współczynnik p (który wynosi 0,24 dla kobiet i 0,32 dla mężczyzn)

Ważne!

Jeśli nie masz ustalonego kapitału początkowego, powinieneś jak najszybciej złożyć odpowiedni wniosek do ZUS. Bez ustalonego kapitału początkowego Twoja emerytura może być znacznie niższa!

Średnie dalsze trwanie życia

Średnie dalsze trwanie życia (ŚDE) to statystyczny wskaźnik określający przeciętną liczbę miesięcy, jaką ma do przeżycia osoba w danym wieku. Wskaźnik ten jest określany przez Główny Urząd Statystyczny i publikowany w formie tablic w obwieszczeniu Prezesa GUS.

Tablice trwania życia są aktualizowane corocznie i zaczynają obowiązywać od 1 kwietnia każdego roku. Im dłuższe przewidywane trwanie życia, tym niższa miesięczna emerytura, ponieważ zgromadzony kapitał dzielony jest przez większą liczbę miesięcy.

Czynniki wpływające na wysokość emerytury

Oto najważniejsze czynniki, które mają wpływ na wysokość Twojej emerytury:

1. Wysokość zarobków

Im wyższe zarobki w trakcie kariery zawodowej, tym wyższe składki emerytalne i w konsekwencji wyższa emerytura. Ważna jest nie tylko wysokość zarobków w ostatnich latach pracy, ale całkowita suma składek zgromadzonych w ciągu życia zawodowego.

2. Staż pracy

Dłuższy okres pracy oznacza więcej składek emerytalnych, a tym samym wyższą emeryturę. Każdy dodatkowy rok pracy może znacząco zwiększyć wysokość przyszłego świadczenia.

3. Wiek przejścia na emeryturę

Późniejsze przejście na emeryturę ma podwójny pozytywny wpływ na jej wysokość:

  • Dłuższy okres odprowadzania składek, co zwiększa zgromadzony kapitał
  • Krótsze średnie dalsze trwanie życia, co zmniejsza dzielnik we wzorze

Przykład

Pan Marek, który przeszedł na emeryturę w wieku 65 lat, zgromadził kapitał emerytalny w wysokości 500 000 zł. Według tablic GUS, średnie dalsze trwanie życia dla mężczyzny w wieku 65 lat wynosi 218,9 miesiąca.

Obliczenie emerytury:

E = 500 000 zł ÷ 218,9 miesiąca = 2 283,69 zł miesięcznie

Gdyby Pan Marek zdecydował się pracować o rok dłużej, mógłby zgromadzić kapitał w wysokości 530 000 zł, a jego średnie dalsze trwanie życia wynosiłoby 210,7 miesiąca.

E = 530 000 zł ÷ 210,7 miesiąca = 2 515,42 zł miesięcznie

Dzięki jednemu dodatkowemu rokowi pracy, emerytura Pana Marka byłaby wyższa o 231,73 zł miesięcznie, czyli o ponad 10%.

Jak sprawdzić wysokość przyszłej emerytury?

Istnieje kilka sposobów, aby oszacować wysokość przyszłej emerytury:

  1. Konto na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS - możesz tam sprawdzić aktualny stan konta emerytalnego i wygenerować symulację wysokości przyszłej emerytury
  2. Wizyta w placówce ZUS - możesz poprosić o obliczenie wysokości kapitału początkowego i stanu konta emerytalnego
  3. Kalkulator emerytalny na stronie ZUS - umożliwia orientacyjne obliczenie wysokości emerytury

Jak zwiększyć swoją przyszłą emeryturę?

Oto kilka strategii, które pozwolą Ci zwiększyć wysokość przyszłej emerytury:

  • Kontynuuj pracę po osiągnięciu wieku emerytalnego
  • Unikaj okresów bez składek (np. praca na czarno, bezrobocie)
  • Rozważaj podwyżki i awanse, które zwiększą podstawę wymiaru składek
  • Sprawdź, czy wszystkie okresy pracy i składki zostały prawidłowo zarejestrowane w ZUS
  • Rozważ dobrowolne oszczędzanie w ramach III filaru (IKE, IKZE, PPK)

Podsumowanie

Obliczenie wysokości emerytury może wydawać się skomplikowane, ale zrozumienie podstawowych zasad pomaga w planowaniu przyszłości finansowej. Najważniejsze czynniki wpływające na wysokość emerytury to suma zgromadzonych składek, czas ich gromadzenia oraz wiek przejścia na emeryturę.

Pamiętaj, że im wcześniej zaczniesz świadomie planować swoją emeryturę, tym większe masz szanse na zapewnienie sobie godnego życia po zakończeniu aktywności zawodowej.